Trong bối cảnh thị trường chip toàn cầu đang là tâm điểm của cuộc cạnh tranh công nghệ khốc liệt, một cái tên liên tục xuất hiện trên các bản tin quốc tế: SMIC. Sự trỗi dậy của công ty này đặt ra nhiều câu hỏi về nguồn gốc, tầm vóc và vai trò của họ trong chuỗi cung ứng. Vậy, thương hiệu SMIC của nước nào và tại sao họ lại quan trọng đến vậy?
Tóm tắt nhanh cho bạn: Thương hiệu SMIC (viết tắt của Semiconductor Manufacturing International Corporation) là của Trung Quốc. Đây là tập đoàn sản xuất chất bán dẫn (còn gọi là “xưởng đúc chip” hay “foundry”) lớn nhất và quan trọng nhất tại Trung Quốc đại lục, có trụ sở chính tại Thượng Hải.
Thương hiệu SMIC của nước nào?
SMIC là một tập đoàn của Trung Quốc.Tên đầy đủ của công ty là Semiconductor Manufacturing International Corporation. Được thành lập vào năm 2000, SMIC là “viên gạch” nền tảng và là niềm hy vọng lớn nhất của Bắc Kinh trong nỗ lực tự chủ công nghệ bán dẫn. Không giống như các công ty thiết kế chip (fabless) như Nvidia hay Qualcomm, SMIC là một “foundry”, nghĩa là họ chuyên nhận gia công, sản xuất chip vật lý cho các công ty khác.
SMIC là gì? Vai trò trong ngành công nghiệp bán dẫn
Để hiểu tầm quan trọng của SMIC, chúng ta cần biết SMIC là gì. Họ là một xưởng đúc chip thuần túy (pure-play foundry).
Hãy hình dung thế này: Huawei, Apple, hay Qualcomm tự thiết kế ra bản vẽ của con chip (giống như kiến trúc sư), nhưng họ cần một “nhà máy” để xây dựng nó. SMIC chính là nhà máy đó.
Vai trò của công ty SMIC trong ngành chất bán dẫn Trung Quốc là vô cùng quan trọng:
- Hạt nhân tự chủ: Là nhà sản xuất chip lớn nhất nước, SMIC gánh vác trọng trách giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào các công ty nước ngoài như TSMC (Đài Loan) hay Samsung (Hàn Quốc).
- An ninh quốc gia: Ngành công nghiệp bán dẫn được coi là xương sống của mọi công nghệ hiện đại (từ điện thoại, ô tô đến quân sự). Việc sở hữu một nhà sản xuất như SMIC đảm bảo an ninh công nghệ cho Trung Quốc.
Lịch sử phát triển và những cột mốc của Tập đoàn SMIC
Quá trình phát triển của SMIC đầy thăng trầm và mang đậm dấu ấn của cuộc chiến công nghệ.
Giai đoạn thành lập và những năm đầu
Tập đoàn SMIC được sáng lập bởi Richard Chang (Trương Nhữ Kinh) vào ngày 3 tháng 4 năm 2000 tại Thượng Hải. Ông Chang là một kỹ sư kỳ cựu từng làm việc tại Texas Instruments (Mỹ) và WSMC (Đài Loan). Với kinh nghiệm và các mối quan hệ, SMIC nhanh chóng huy động vốn và xây dựng các nhà máy với tốc độ kỷ lục, đặt mục tiêu đuổi kịp các đối thủ hàng đầu.
Vươn lên và cạnh tranh
SMIC nhanh chóng mở rộng quy mô, niêm yết trên sàn chứng khoán New York (đã hủy niêm yết năm 2019) và Hồng Kông. Tuy nhiên, quá trình này không hề dễ dàng. Công ty đã vướng vào nhiều cuộc chiến pháp lý tốn kém về sở hữu trí tuệ, đáng chú ý nhất là với đối thủ TSMC, và phải trả hàng trăm triệu đô la để dàn xếp.
Bước ngoặt: Tại sao SMIC bị Mỹ cấm vận?
Đây là cột mốc quan trọng nhất định hình SMIC ngày nay. Vào tháng 12 năm 2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã đưa SMIC vào “Danh sách đen” (Entity List).
Lý do tại sao SMIC bị Mỹ cấm vận là vì chính phủ Mỹ lo ngại SMIC có quan hệ chặt chẽ với quân đội Trung Quốc (PLA) và hỗ trợ cho các mục tiêu quân sự của nước này. Lệnh cấm vận ngăn cản SMIC tiếp cận các công nghệ và thiết bị tiên tiến có nguồn gốc từ Mỹ, đặc biệt là các máy quang khắc EUV (Extreme Ultraviolet) của công ty ASML (Hà Lan) – thiết bị bắt buộc để sản xuất chip dưới 7nm một cách hiệu quả.
Vị thế của SMIC trên bản đồ thế giới
Bất chấp lệnh cấm vận, tầm ảnh hưởng của SMIC vẫn rất đáng kể, đặc biệt là ở các tiến trình chip trưởng thành (mature nodes).
SMIC đứng thứ mấy thế giới về sản xuất chip?
Về doanh thu, SMIC đứng thứ mấy thế giới thường xuyên nằm trong Top 5 các xưởng đúc chip lớn nhất toàn cầu (sau TSMC, Samsung, và cạnh tranh với UMC, GlobalFoundries). Dù thị phần còn nhỏ so với “gã khổng lồ” TSMC, SMIC vẫn là một nhà cung cấp cực kỳ quan trọng.
So sánh SMIC và TSMC (Đài Loan), Samsung (Hàn Quốc)
Cuộc so sánh SMIC và TSMC hay Samsung cho thấy một khoảng cách lớn về công nghệ tiên tiến:
- TSMC & Samsung: Đã làm chủ công nghệ 3nm và đang nghiên cứu 2nm. Họ sử dụng máy EUV.
- SMIC: Bị mắc kẹt ở các công nghệ cũ hơn. Tuy nhiên, SMIC đã gây sốc cho thế giới khi sản xuất được chip 7nm mà không cần máy EUV, dù năng suất và chi phí là một dấu hỏi lớn.
SMIC sản xuất chip gì và công nghệ của họ đến đâu?
Vậy chính xác thì SMIC sản xuất chip gì? Họ sản xuất gần như mọi loại chip cho các thiết bị:
- Chip quản lý nguồn (Power Management ICs)
- Cảm biến hình ảnh
- Chip vi điều khiển (MCUs) cho ô tô, thiết bị IoT
- Và đáng chú ý nhất: Bộ vi xử lý (Processors) cho điện thoại thông minh.
Câu hỏi lớn nhất là công nghệ chip của SMIC đến đâu? Bước đột phá lớn nhất của họ là sản xuất chip Kirin 9000s (tiến trình 7nm) cho điện thoại Huawei Mate 60 Pro. Đây được xem là một kỳ tích công nghệ, chứng tỏ năng lực của Trung Quốc trong việc vượt qua các rào cản cấm vận, dù phải trả giá bằng chi phí sản xuất cao và tỷ lệ lỗi lớn.
Câu hỏi thường gặp về công ty SMIC
Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến nhất về tập đoàn này.
SMIC có phải là công ty nhà nước không?
Về mặt kỹ thuật, SMIC là một công ty đại chúng (niêm yết). Tuy nhiên, SMIC được xem là “sở hữu một phần bởi nhà nước” (partially state-owned). Các cổ đông lớn nhất của công ty bao gồm các quỹ đầu tư quốc gia của Trung Quốc (như “Quỹ Lớn” – Big Fund) và các tập đoàn viễn thông nhà nước. Vì vậy, SMIC nhận được sự hậu thuẫn tài chính và chính trị khổng lồ từ chính phủ Trung Quốc.
Tương lai của SMIC trong bối cảnh cấm vận?
Tương lai của SMIC đầy thách thức nhưng cũng rõ ràng. Họ sẽ tiếp tục tập trung vào hai mặt trận:
- Tối đa hóa lợi nhuận ở các tiến trình chip trưởng thành (trên 14nm) vốn không bị ảnh hưởng nhiều bởi cấm vận và vẫn có nhu cầu cực lớn.
- Đổ nguồn lực vô hạn để nghiên cứu (R&D) các tiến trình tiên tiến (7nm và 5nm) bằng cách sử dụng các thiết bị cũ hơn (DUV), bất chấp chi phí.
Các khách hàng lớn của SMIC là ai?
Trước khi bị cấm vận, SMIC có nhiều khách hàng quốc tế (như Qualcomm, Broadcom). Tuy nhiên, hiện nay, khách hàng lớn nhất và quan trọng nhất của họ chính là các công ty nội địa Trung Quốc, đặc biệt là Huawei (thông qua công ty thiết kế HiSilicon).
Kết luận
Quay lại câu hỏi ban đầu, thương hiệu SMIC của nước nào? Câu trả lời là của Trung Quốc. Nhưng hơn cả một công ty, SMIC đã trở thành biểu tượng cho tham vọng tự chủ công nghệ, là “chiến hạm” dẫn đầu của Trung Quốc trong cuộc chiến bán dẫn toàn cầu. Mọi động thái của tập đoàn này đều được cả thế giới theo dõi sát sao, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của ngành công nghệ.
Nguồn tham khảo (Đã cập nhật link)
Để đảm bảo tính chính xác và uy tín tuyệt đối cho bài viết, chúng tôi đã tham khảo thông tin từ các nguồn uy tín hàng đầu:
- TechInsights: Phân tích kỹ thuật chuyên sâu về chip 7nm của SMIC trong Huawei Mate 60 Pro.
- Horizon Advisory: Báo cáo phân tích về mối liên hệ giữa SMIC và quân đội, chính phủ Trung Quốc.
- South China Morning Post (SCMP): Chuyên mục theo dõi ngành bán dẫn, bao gồm các chiến lược của SMIC.
- Wikipedia (Trang tiếng Anh): Cung cấp thông tin tổng quan về lịch sử và cơ cấu sở hữu của SMIC.
- Báo cáo của Quốc hội Hoa Kỳ: Phân tích về đầu tư của Hoa Kỳ vào các công ty công nghệ Trung Quốc, trong đó có SMIC.
