Nếu bạn là một tín đồ của các món ăn đậm vị hay thường xuyên lướt các trang mạng xã hội về ẩm thực, chắc hẳn bạn đã từng nhìn thấy hũ sốt thủy tinh với nhãn đỏ đặc trưng và gương mặt một người phụ nữ nghiêm nghị. Đó chính là Laoganma (Lão Can Ma). Nhưng chính xác thì thương hiệu Laoganma của nước nào mà lại có sức hút khủng khiếp đến vậy? Hãy cùng Ngôi nhà kiến thức tìm hiểu tường tận trong bài viết này.
Tóm tắt nhanh cho bạn: Laoganma (Lão Can Ma) là thương hiệu sốt ớt chưng dầu (chili crisp) nổi tiếng thế giới, có nguồn gốc xuất xứ từ tỉnh Quý Châu, Trung Quốc. Thương hiệu này được sáng lập vào năm 1996 bởi bà Đào Hoa Bích (Tao Huabi) – người được mệnh danh là “Bà mẹ đỡ đầu” của ngành gia vị Trung Hoa. Sản phẩm nổi tiếng nhờ hương vị cay tê, giòn tan đặc trưng và câu chuyện khởi nghiệp đầy cảm hứng từ một quán mì nhỏ.
Thương hiệu Laoganma của nước nào?
Laoganma là thương hiệu 100% của Trung Quốc (Made in China). Cụ thể hơn, cái nôi sinh ra dòng sốt huyền thoại này là vùng núi Quý Châu (Guizhou) – một tỉnh nằm ở phía Tây Nam Trung Quốc, nơi nổi tiếng với văn hóa ăn cay không thua kém gì Tứ Xuyên hay Hồ Nam.
- Tên gọi: Laoganma (chữ Hán: 老干妈).
- Phiên âm Hán Việt: Lão Can Ma.
- Ý nghĩa: Tên gọi này có nghĩa là “Mẹ nuôi” hoặc “Mẹ đỡ đầu”. Cái tên này xuất phát từ sự kính trọng mà các sinh viên nghèo dành cho bà chủ Đào Hoa Bích khi bà thường xuyên cho họ ăn miễn phí hoặc giảm giá tại quán mì của mình ngày xưa.
Đào Hoa Bích – Người phụ nữ đằng sau đế chế Lão Can Ma
Không thể nhắc đến Laoganma mà không kể về Đào Hoa Bích (Tao Huabi). Câu chuyện của bà là minh chứng sống động cho việc “khởi nghiệp không bao giờ là quá muộn”.
Bà sinh năm 1947 tại một vùng quê nghèo ở Quý Châu. Cuộc đời bà trải qua nhiều thăng trầm: không biết chữ, góa chồng sớm và phải gồng gánh nuôi hai con nhỏ. Để mưu sinh, bà mở một quán mì nhỏ. Tại đây, bà tự tay làm một loại sốt ớt đặc biệt để khách ăn kèm cho đỡ nhạt miệng.
Điều thú vị là khách hàng đến quán ngày càng đông, nhưng không phải vì mì ngon, mà vì sốt ớt quá ngon. Thậm chí, khi hết sốt, khách liền bỏ đi. Nhận ra tiềm năng này, năm 1996 (ở tuổi 49), bà đóng cửa quán mì và mở xưởng sản xuất sốt ớt, đặt tên là Laoganma.
Triết lý kinh doanh “3 Không” nổi tiếng của bà:
- Không vay vốn ngân hàng.
- Không lên sàn chứng khoán.
- Không quảng cáo rầm rộ.
Chính sự kiên định và chất lượng sản phẩm đã đưa bà từ một người phụ nữ mù chữ trở thành tỷ phú USD, lọt vào danh sách những người giàu nhất Trung Quốc của Forbes.
Tại sao Laoganma lại trở thành cơn sốt toàn cầu?
Tại sao một hũ sa tế Trung Quốc lại có thể chinh phục được cả những thị trường khó tính như Mỹ hay Châu Âu? Theo phân tích của chúng tôi, có 3 lý do chính:
- Hương vị độc bản (Umami): Khác với các loại tương ớt chỉ có vị cay (như Sriracha), Laoganma là sự kết hợp phức tạp của ớt chưng, đậu đen lên men (tàu xì), tiêu Tứ Xuyên và hành tỏi. Nó mang lại vị cay, tê, mặn, ngọt và đặc biệt là độ giòn (crispy) rất vui miệng.
- Sự đa năng “thần thánh”: Bạn có thể ăn Laoganma với cơm trắng, trộn mì, chấm sủi cảo, phết bánh mì sandwich, thậm chí có trào lưu ăn kem vanilla rưới sốt Laoganma!
- Hiệu ứng người nổi tiếng: Thương hiệu này được rất nhiều người nổi tiếng yêu thích, điển hình là đô vật/diễn viên John Cena. Video anh ấy nói tiếng Trung và khen ngợi Laoganma đã trở thành một hiện tượng viral (lan truyền) toàn cầu.
Các loại sốt Laoganma phổ biến nhất hiện nay
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều dòng, nhưng tại Việt Nam, bạn sẽ thường gặp 3 loại chính sau:
- Spicy Chili Crisp (Sốt ớt chưng dầu giòn): Đây là loại nổi tiếng nhất (nắp đỏ, nhãn đỏ). Bên trong có nhiều vụn ớt, hành, đậu nành sấy giòn. Vị cay vừa phải, thiên về độ giòn và thơm.
- Black Bean Sauce (Sốt đậu đen/Tàu xì): Loại này đậm đà hơn, mặn hơn do có nhiều hạt đậu đen lên men. Thích hợp để xào nấu (như làm món đậu hũ Tứ Xuyên) hơn là ăn trực tiếp.
- Fried Chili in Oil (Ớt chưng dầu truyền thống): Loại này thuần vị ớt và dầu, ít các loại hạt giòn hơn loại Chili Crisp, thường dùng để pha nước chấm.
Gợi ý món ngon “bất bại” khi kết hợp cùng Laoganma
Nếu bạn mới mua một hũ về và chưa biết làm gì, hãy thử ngay các gợi ý từ Ngôi nhà kiến thức:
- Cơm rang Laoganma: Chỉ cần rang cơm với trứng, cuối cùng trộn thêm 1 thìa sốt Chili Crisp, hạt cơm sẽ bóng bẩy và thơm lừng.
- Mì gói nâng cấp: Một bát mì tôm đơn giản sẽ trở thành mì “nhà hàng” chỉ với một thìa sốt.
- Dưa chuột trộn: Cắt dưa chuột, trộn với xì dầu, giấm đen và Laoganma. Đây là món khai vị tuyệt vời.
Biến tấu món Việt với Laoganma: Sự kết hợp lạ mà quen
Không chỉ dừng lại ở các món Trung Hoa, bạn hoàn toàn có thể “Việt hóa” hũ sốt này để làm mới khẩu vị gia đình. Dưới đây là những thử nghiệm mà Ngôi nhà kiến thức đã áp dụng và thành công rực rỡ:
- Bánh mì kẹp thịt: Thay vì dùng tương ớt hay sa tế tôm thông thường, hãy thử phết một lớp mỏng Laoganma Spicy Chili Crisp vào ruột bánh mì. Vị giòn của ớt và bùi của đậu sấy sẽ nâng tầm chiếc bánh mì quen thuộc, khiến nó đậm đà và “bắt miệng” hơn hẳn.
- Hủ tiếu/Mì khô: Đây có thể coi là “chân ái”. Khi làm hủ tiếu Nam Vang khô hay mì trộn, hãy thêm một thìa Laoganma vào trộn cùng hắc xì dầu và mỡ hành. Vị tàu xì (đậu đen lên men) trong sốt cực kỳ hợp với món sợi khô.
- Nâng cấp nước chấm: Pha nước mắm chua ngọt hoặc xì dầu chấm thịt luộc, gỏi cuốn như bình thường, nhưng ở bước cuối, hãy thả vào một thìa cà phê Laoganma. Lớp dầu đỏ au và xác ớt giòn không chỉ làm bát nước chấm đẹp mắt hơn mà còn tạo vị tê nhẹ rất thú vị.
Mua Laoganma chính hãng ở đâu và giá bao nhiêu?
Hiện nay việc mua Laoganma tại Việt Nam rất dễ dàng.
- Địa điểm: Các hệ thống siêu thị lớn (Co.op Mart, WinMart, Tops Market…), các cửa hàng thực phẩm nhập khẩu hoặc trên các sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki).
- Mức giá tham khảo: Dao động từ 60.000đ – 85.000đ cho một hũ 210g – 280g tùy loại.
Câu hỏi thường gặp về Laoganma (FAQ)
1. Laoganma có phải là sa tế không?
Về cơ bản, nó khá giống sa tế của Việt Nam (cùng là ớt chưng dầu). Tuy nhiên, Laoganma có hương vị phức tạp hơn (có đậu xị, tiêu tê) và ít sả hơn sa tế tôm của Việt Nam. Bạn có thể dùng nó thay sa tế, nhưng hương vị món ăn sẽ lái sang phong cách Trung Hoa.
2. Sốt Laoganma có ăn chay được không?
Tùy loại. Dòng Spicy Chili Crisp và Black Bean thường không chứa thành phần động vật (bạn cần kiểm tra kỹ bảng thành phần xem có ghi “mỡ bò” hay không, vì một số phiên bản nội địa có thể dùng mỡ). Tuy nhiên, đa số các bản xuất khẩu đều dùng dầu thực vật.
3. Hạn sử dụng của Laoganma là bao lâu sau khi mở nắp?
Sau khi mở nắp, bạn nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh và sử dụng tốt nhất trong vòng 1-2 tháng để đảm bảo độ giòn của ớt và tránh bị oxy hóa dầu (gây mùi hôi dầu).
Kết luận
Như vậy, câu trả lời cho “Thương hiệu Laoganma của nước nào” chính là Trung Quốc. Từ một món gia vị bình dân ở Quý Châu, Laoganma đã trở thành một biểu tượng văn hóa ẩm thực toàn cầu nhờ hương vị gây nghiện và câu chuyện đầy nghị lực của bà Đào Hoa Bích.
Chúng tôi tin rằng, một hũ Laoganma trong bếp sẽ là “vũ khí bí mật” giúp các món ăn thường ngày của bạn trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.
