Tiền tệ là cụm từ lắm định nghĩa. Tùy vào hoàn cảnh, mục đích có 1 định nghĩa tương ứng. Như tiền là khổ đau, tiền là quyền lực. Thậm chí có người còn định nghĩa tiền qua vần thơ dân gian sau:
Tiền là tiên là Phật.
Là sức bật tuổi trẻ.
Là sức khỏe tuổi già
Là cái đà danh vọng…
Và trong bài này, mình chỉ muốn nói về lợi ích thiết thực của tiền ra sao. hãy cùng ngôi nhà kiến thức tìm hiểu qua bài này nhé.
Tiền tệ là gì?
Tiền tệ chắc ai học Hán Việt biết là tiền giấy. Khi bạn gặp nạn vì thiếu tiền, bạn thấy con người tệ bạc với nhau. Bạn cho rằng tiền làm con người ta tệ. Nhưng tiền chỉ là một vật trao đổi trung gian. Nó đâu làm hại ai. Bạn nghĩ lại xem, chỉ có con người hại nhau thôi 😀
Sẵn nói tới vật trung gian trao đổi. Chắc nhiều bạn khó hình dung lắm. Trong một số tài liệu còn ghi là vật ngang giá chung. Chà còn khó hiểu hơn! Vậy thì cứ dựa vào một tình huống cụ thể, bạn sẽ dễ hiểu hơn nhiều.
Ví dụ về sự quan trọng của tiền tệ với khả năng trung gian trao đổi
Bạn là thợ gốm. Bình thường khi chả có gì gấp. Bạn mang sản phẩm của mình đi đổi lấy gạo, vải về dùng. Nhưng khi trường hợp khẩn cấp, bạn cần đổi lấy nhiều gạo, thịt hay rau hơn vì mai nhà bạn đám giỗ.
Bạn phải mang một số lượng gốm khổng lồ đi đổi. Nhưng đồ gốm dùng lâu mà, bạn đổi mãi vẫn không đủ số lượng bạn muốn dù đã chịu mất nhiều lọ gốm hơn. Có khi bạn phải đi đổi 2 – 3 lần may ra mới đủ số lương thực bạn làm đám. Đó là cái khiếm khuyết kinh khủng của nền kinh tế hàng đổi hàng, hay gọi tắt cho vui là H – H.
Và rồi thật may mắn, một thứ hàng hóa đặc biệt ra đời. Nó làm trung gian trao đổi cho tất cả hàng hóa trên thị trường. Bạn muốn mua đồ ăn về làm đám. Bạn cầm nó theo và mua hay trao đổi được mọi thứ hàng hóa mình cần. Bạn chỉ đơn giản bán lọ gốm và lấy thứ này. Khi nào cần bạn lại mang nó đi đổi lấy thứ khác. Và, tá đa, nó là tiền đấy!
2 ví dụ này chỉ để cho bạn biết, tiền có vai trò quan trọng thế nào trong lịch sử văn minh loài người. Khi chuyển từ hàng – hàng thành hàng – tiền – hàng
Tiền tệ vận hành ra sao?
Tiền có thể đổi được hàng hóa. Vậy thì tiền cũng chính là một loại hàng hóa. Nó cũng phải có giá trị để trao đổi. Ban đầu tiền là vỏ ốc, vì vỏ ốc còn hiếm nên làm trang sức. Sau vỏ ốc dễ kiếm người ta chuyển sang vàng.
Vàng đắt đỏ quá từ từ người ta chuyển thành những tờ giấy được gán giá trị vào. Chắc ít bạn biết rằng ngày xưa tờ USD được dễ dàng đổi ra vàng, nhưng sau này người ta bãi bỏ việc chuyển đổi này. Và tờ USD hiện nay có giá trị do niềm tin của người ta vào nước Mỹ.
Và ai bảo đảm cho những tờ giấy này có giá trị? Một chính thể hoặc tổ chức nhà nước. Một quốc gia hùng mạnh về kinh tế thì đi kèm với một tờ tiền có giá trị. Đương nhiên, bên trong nước đó cũng phải có nền sản xuất mạnh họ mới bán ra thu được tiền hay đổi sản phẩm có giá trị. Nó sẽ tạo ra cái quy trình như vầy:
Hàng hóa tốt --> Nhu cầu cao --> Bán được tiền --> Nhu cầu tiền tăng --> Tăng sức mạnh đồng tiền
Có thể kết luận là: Nhà nước vận hành kinh tế tốt thì giá trị đồng tiền tự khắc sẽ cao trên thị trường và cả thế giới xoay quanh nền kinh tế đó do nhu cầu về hàng hóa đến từ nơi đó cao. Còn nhà nước mà điều hành kinh tế kém, thì cứ phải in tiền ra để bù vào việc mất giá trị của tiền.
Điều này dễ dẫn đến hiện tượng là Lạm phát. Tìm hiểu thêm: Lạm phát là gì
Tiền ảo có thay vai trò của tiền truyền thông?
Tiền ảo bạn có thể đọc qua bài Bitcoin là gì
Tiền ảo do cộng đồng người dùng tin tưởng và được đảm bảo giá trị bởi tổ chức tự phát hành. Thường là các tổ chức như sàn thương mại điện tử, ví điện tử, fintech…
Uy tín thì chưa có gì nổi bật và nó đang là đối thủ đáng ghờm của tiền chính thống. Có nhiều loại tiền có tỷ giá cao so với usd truyền thống nhiều lần nhưng cũng có loại chưa tới 1 USD. Tương lai sẽ vẫn mở cho tiền ảo nếu như internet vẫn còn. Cứ chờ xem có soán ngôi được tiền truyền thống không.
Qua bài viết Tiền tệ là gì và cách vận hành ra sao? hy vọng các bạn có cách nhìn giản đơn khi coi tiền như một loại hàng hóa chịu cung cầu của thị trường. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết, hẹn gặp lại các bạn ở bài viết FileHippo là gì nhé.
